สวิตเซอร์แลนด์เปิดตัวโครงการพลังงานสะอาดรูปแบบใหม่ โดยนำแผงโซลาร์เซลล์มาติดตั้งระหว่างรางรถไฟในลักษณะที่สามารถถอดได้ เพื่อใช้ประโยชน์จากพื้นที่รางที่ยังไม่ถูกใช้ให้กลายเป็นแหล่งผลิตไฟฟ้าโดยไม่กระทบต่อระบบขนส่งหรือสิ่งแวดล้อม
บริษัทสตาร์ทอัพสัญชาติสวิสชื่อ Sun-Ways ได้เริ่มโครงการนำร่องติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ระหว่างรางรถไฟใกล้เมือง Buttes ในรัฐ Neuchâtel ซึ่งเป็นพื้นที่ชนบททางตะวันตกของสวิตเซอร์แลนด์
โครงการนี้ได้รับอนุญาตจากสำนักงานขนส่งแห่งชาติของสวิตเซอร์แลนด์ (FOT) หลังจากผ่านการตรวจสอบด้านความปลอดภัยมาแล้วกว่า 10 เดือน พัฒนาโดยบริษัท Scheuchzer SA
ระบบนี้สามารถติดตั้งแผงได้สูงสุดถึง 1,000 ตารางเมตรต่อวัน โดยแผงโซลาร์เซลล์ถูกออกแบบมาให้ทนต่อแรงลมและแรงสั่นสะเทือนจากรถไฟที่วิ่งด้วยความเร็วสูงถึง 150 กิโลเมตรต่อชั่วโมง รวมถึงทนต่อสภาพอากาศที่รุนแรง เช่น ลมที่มีความเร็วสูงถึง 240 กม./ชม.
หากโครงการนำร่องประสบความสำเร็จ Sun-Ways มีแผนขยายเทคโนโลยีให้ครอบคลุมเครือข่ายรถไฟทั้งหมดของสวิตเซอร์แลนด์ มีความยาวกว่า 5,000 กิโลเมตรคาดว่าสามารถผลิตไฟฟ้าได้สูงถึง 1 เทราวัตต์ชั่วโมงต่อปี หรือประมาณ 2% ของการใช้ไฟฟ้าทั้งประเทศ เพียงพอสำหรับจ่ายไฟให้บ้านเรือนประมาณ 300,000 หลังคาเรือน
โครงการนี้ได้รับความสนใจจากนานาชาติอย่างกว้างขวาง ทั้งในยุโรปและเอเชีย รวมถึงประเทศอย่าง ฝรั่งเศส, สเปน, โรมาเนีย, เกาหลีใต้, จีน, สหรัฐอเมริกา และประเทศไทย โดยมีหลายประเทศอยู่ระหว่างการเจรจาเพื่อนำโมเดลนี้ไปทดสอบหรือต่อยอด
แม้จะมีศักยภาพสูง แต่ผู้เชี่ยวชาญบางส่วนก็แสดงความกังวลเกี่ยวกับ ความเสี่ยงจากการแตกร้าว ไฟฟ้าลัดวงจร หรือการสะท้อนแสงรบกวนผู้ขับรถไฟ
Sun-Ways รับทราบประเด็นนี้และอยู่ระหว่าง การเคลือบผิวแผงเพื่อลดแสงสะท้อน และการออกแบบระบบแปรงทำความสะอาดอัตโนมัติที่สามารถติดไว้ท้ายขบวนรถไฟเพื่อช่วยรักษาประสิทธิภาพของแผง
ถือเป็นตัวอย่างของการ ใช้ประโยชน์จากโครงสร้างพื้นฐานที่มีอยู่แล้ว เพื่อนำมาผลิตพลังงานสะอาด โดยไม่ต้องรุกล้ำพื้นที่ธรรมชาติใหม่ หากขยายผลได้จริงในวงกว้าง อาจกลายเป็นแบบจำลองพลังงานหมุนเวียนที่สามารถปรับใช้ได้ในหลายประเทศทั่วโลก โดยเฉพาะประเทศที่มีเครือข่ายรางรถไฟครอบคลุมในพื้นที่เมืองและชนบท
