เกิดอะไรขึ้น! ไมโครพลาสติกในสมองพุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว
งานวิจัยใหม่จากวารสาร Nature Medicine พบว่าการปนเปื้อนของไมโครพลาสติกในสมองมนุษย์ จากการชันสูตรศพในปี 1997 – 2024 ที่ผ่านมา มีปริมาณเพิ่มขึ้นอย่างน่าตกใจ
ปัจจุบันการศึกษามากมายทำให้เราได้รู้ว่าร่างกายของมนุษย์มีไมโครพลาสติกในร่างกายจำนวนมาก และพบตามเนื้อต่าง ๆ ในร่างกายมนุษย์ แม้กระทั่งในเลือด อสุจิ น้ำนมของแม่ รก และไขกระดูก ล้วนแล้วแต่พบไมโครพลาสติกทั้งสิ้น
ไมโครพลาสติกมาจากไหน ?
ไมโครพลาสติกก็คืออนุภาคพลาสติกขนาดเล็กซึ่งอาจจะมาจากการผลิตโดยตรงหรือหลุดออกมาจากวัตถุพลาสติก โดยไมโครพลาสติกเหล่านี้สามารถปนเปื้อนในน้ำ ดิน และอากาศ สร้างมลพิษต่อสิ่งแวดล้อมไปทั่วโลก ตั้งแต่จุดที่สูงที่สุดของโลกอย่างยอดเขาเอเวอร์เรสต์ ไปจนถึงจุดที่ลึกที่สุดของมหาสมุทร และที่น่ากังวลไปมากกว่านั้น ไมโครพลาสติกสามารถเข้าสู่ร่างกายมนุษย์ผ่านอาหาร น้ำดื่ม รวมไปถึงการสูดดมได้อีกด้วย
ถึงแม้ในปัจจุบันยังไม่มีการศึกษาที่แน่ชัดว่าไมโครพลาสติกสร้างผลกระทบต่อสุขภาพร่างกายของมนุษย์มากน้อยเพียงใด แต่ก็มีการคาดการณ์ว่าไมโครพลาสติกอาจเกี่ยวข้องกับโรคหลอดเลือดสมองหรือสโตรก และโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน
โดยการวิจัยใหม่ล่าสุดพบว่าไมโครพลาสติกในช่วง 50 ปีที่ผ่านมา ในสมองมนุษย์มีปริมาณไมโครพลาสติกเพิ่มขึ้นอย่างน่าตกใจ โดยผลการวิจัยนี้มีการวิเคราะห์เนื้อเยื่อสมองจากการชันสูตรพลิกศพหลายสิบครั้งระหว่างปี 1997 ถึง 2024 นอกจากนี้นักวิจัยยังพบอนุภาคขนาดเล็กของไมโครพลาสติกในตับและไตอีกด้วย
นอกจกนี้นักวิจัยยังค้นพบอีกว่า ความเข้มข้นของไมโครพลาสติกในตัวอย่างสมองของผู้ป่วยโรคสมองเสื่อมมีสูงกว่าปกติประมาณ 6 เท่า แต่อย่างไรก็ตามนักวิจัยได้กล่าวว่าความเสียหายที่เกิดจากโรคสมองเสื่อมนั้นอาจทำให้ความเข้มข้นของไมดครพลาสติกเพิ่มขึ้น ซึ่งอาจจะไม่ได้เกี่ยวกับไมโครพลาสติกก็ได้
ผลการศึกษาที่ตีพิมพ์จากการวิเคราะห์อีกกรณีหนึ่งพบว่า ไมโครพลาสติกสามารถอุดตันหลอดเลือดในสมองของหนู ทำให้เกิดความเสียหายต่อระบบประสาทแต่ทั้งนี้ทั้งนั้นเส้นเลือดฝอยของมนุษย์ใหญ่กว่าของหนูมาก จึงยังไม่สามารถตัดสินได้ว่าไมโครพลาสติกจะสามารถอุดตันหลอดเลือดในสมองของมนุษย์ได้
นอกจากนี้นักวิจัยยังได้วิเคราะห์เนื้อเยื่อสมอง ตับ และไตจากผู้เสียชีวิต 28 รายในปี 2016 และ 24 รายในปี 2024 ในรัฐนิวเม็กซิโก ผลการศึกษาพบว่า เนื้อเยื่อจากเยื่อหุ้มสมองส่วนหน้ามีความเข้มข้นของไมโครพลาสติกสูงขึ้นมาก โดยอยู่ที่ 3,345 ไมโครกรัมต่อเนื้อเยื่อ 1 กรัมในปี 2016 และ 4,917 ไมโครกรัมตอเนื้อเยื่อ 1 กรัมในปี 2024 และในส่วนของความเข้มข้นของไมโครพลาสติกในตัวอย่างตับ และไต ที่เก็บตัวอย่างเมื่อปี 2024 พบว่าตับอยู่ที่ 433 ไมโครกรัมต่อเนื้อเยื่อ 1 กรัม และไตอยู่ที่ 404 ไมโครกรัมต่อเนื้อเยื่อ 1 กรัม
โดยพลาสติกที่พบมากที่สุด คือ พอลิเอทิลีน (Polyethylene) ซึ่งมักใช้ในถุงพลาสติกและบรรจุภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่ม คิดเป็น 75% ของพลาสติกทั้งหมดโดยเฉลี่ย และอนุภาคที่พบในสมองส่วนใหญ่จะเป็นเศษไมโครพลาสติกที่อยู่ในระดับนาโนและเกล็ดพลาสติก
ผลการศึกษาจาการวิจัยในครั้งนี้ทำให้เห็นว่า ไมโครพลาสติกในร่างกายมนุษย์นั้นเพิ่มขึ้นอย่างน่าตกใจ และมีแนวโน้มที่จะสูงขึ้น หากโลกยังแก้ไขปัญหามลพิษจากไมโครพลาสติกไม่ได้
แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นเราก็ยังไม่สามารถระบุได้ว่าไมโครพลาสติกในร่างกายมนุษย์จะส่งผลกระทบต่อสุขภาพของมนุษย์มากแค่ไหน ดังนั้นเราจึงต้องมีความพยายามมากขึ้นในการทำความเข้าใจกับอนุภาคชิ้นจิ๋วเหล่านี้ เพื่อที่จะหาวิธีป้องกันและแก้ไขผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตได้อย่างทันท่วงที ก่อนที่มันจะสายเกินไป
ที่มา