ทำความรู้จักกับการสร้างคานสะพาน โครงสร้างสำคัญของสะพานที่ขาดไปไม่ได้!
จากข่าวคานสะพานในย่านพระราม 2 ถล่มเมื่อไม่กี่วันก่อนนี้ วันนี้ yologreennews จึงจะพามาทำความรู้จักกับการสร้าง “คานสะพาน” โครงสร้างสำคัญที่สะพานขาดไม่ได้ หากวัสดุและการก่อสร้างไม่ดีอาจถล่มได้ทุกเมื่อ!
การก่อสร้าง “คานสะพาน” เป็นการะบวนการที่ต้องใช้เทคนิควิศวกรรมขั้นสูงเพื่อที่จะต้องมั่นใจได้ว่า คานสะพานจะมั่นคงและแข็งแรงปลอดภัย สามารถรับน้ำหนักสะพานได้เป็นอย่างดี โดยกระบวนการก่อสร้างคานสะพานหลัก ๆ มีดังนี้
1.การสำรวจและการออกแบบ
วิศวกรจะทำการสำรวจพื้นที่ วิเคราะห์โครงสร้างดิน และออกแบบคานให้รับน้ำหนักตามมาตรฐาน หลังจากนั้นจึงจะเลือกประเภทคาน เช่น คานคอนกรีตอัดแรง (Prestressed Concrete Girder) หรือ คานเหล็ก (Steel Girder) (ตามความเหมาะสมของการก่อสร้าง)
2.การเตรียมฐานรากและเสาตอม่อ
ก่อนที่จะก่อสร้างคานสะพานหรือวางคานสะพานนั้นจะต้องสร้างฐานรากโดยใช้เสาเข็มหรือฐานคอนกรีตเพื่อรองรับน้ำหนักคานและโครงสร้างต่าง ๆ
3.การผลิตคานสะพาน
คานบางประเภทหรือบางแห่งอาจถูกหล่อขึ้นที่ไซต์งานหรือในโรงงานก่อนนำมาติดตั้ง ในส่วนของคานคอนกรีตอัดแรงจะใช้เหล็กเสริมและลวดอัดแรงเพื่อเพิ่มความแข็งแรง
4.การติดตั้งคาน (Girder Installation)
การติดตั้งคานจำเป็นที่จะต้องใช้เครนขนาดใหญ่หรือระบบ Launching Gantry ในการยกคานไปวางบนตอม่อ โดยใช้แบริ่งรองรับ (Bearing Pads) เพื่อช่วยกระจายแรงและลดการสั่นสะเทือน
5.การเชื่อมต่อและหล่อพื้นทางด่วน
เมื่อยกคานไปวางไว้บนตอม่อแล้วเราจะต้องเชื่อมคานเข้าด้วยกันด้วยโครงสร้างเหล็กหรือคอนกรีต เพื่อให้คานสะพานเชื่อมต่อกันให้มั่นคงและแข็งแรง
6.การทดสอบและตรวจสอบความปลอดภัย
เมื่อติดตั้งหรือก่อสร้างคานสะพานเป็นที่เรียบร้อยแล้ว วิศวกรต้องทำการทดสอบเพื่อตรวจสอบว่าโครงสร้างของสะพานหรือทางด่วนสามารถรับน้ำหนักได้ตามมาตรฐานหรือไม่ หากตรวจสอบแล้วว่าเหมาะสม และปลอดภัยจึงจะสามารถดำเนินการติดตั้งระบบระบายน้ำ ติดป้ายจราจร และไฟส่องสว่างได้
ทำไมคานสะพานหรือคานทางด่วนถึงถล่มได้?
ถึงแม้ว่าการก่อสร้างทางด่วนจะมีมาตรฐานความปลอดภัยสูง แต่ก็ยังมีปัจจัยที่อาจทำให้คานถล่มได้ เช่น
1.ความผิดพลาดในการออกแบบ
• การคำนวณน้ำหนักที่คานสามารถรับได้ผิดพลาด
• เลือกวัสดุไม่เหมาะสมหรือไม่ได้มาตรฐาน
2.ข้อผิดพลาดในการก่อสร้าง เช่นติดตั้งคานผิดวิธี
• ติดตั้งคานผิดวิธี เช่น ติดตั้งแบริ่งรองรับผิดพลาด
• เทคอนกรีตไม่ถูกต้อง หรือใช้คานที่ไม่ได้คุณภาพ
3.ปัญหาด้านโครงสร้างและวัสดุ
• คานเกิดรอยร้าวจากแรงกระทำหรือลมพายุ
• วัสดุเสื่อมสภาพก่อนเวลา เช่น คานคอนกรีตแตกร้าวจากสนิมในเหล็กเสริม
4.ปัญหาในขั้นตอนติดตั้งคาน
• เครนยกคานล้ม หรือสายสลิงขาดระหว่างติดตั้ง
• ระบบ Launching Gantry ล้มเหลว ทำให้คานตกลงมา
5.แผ่นดินไหวหรือภัยพิบัติทางธรรมชาติ
• หากโครงสร้างไม่ได้ออกแบบให้ทนต่อแผ่นดินไหวหรือพายุ อาจเกิดการพังถล่ม
6.ปัญหาการบำรุงรักษา
• ไม่ได้ตรวจสอบหรือซ่อมแซมโครงสร้างที่เสียหาย
• ไม่มีการบำรุงรักษาแบริ่งรองรับ ทำให้คานเคลื่อนตัวและเสียสมดุล
ปัจจุบันเราเห็นสถานการณ์การถล่มของคานสะพานอยู่บ่อยครั้ง ซึ่งสร้างผลกระทบอย่างมากมายมหาศาลต่อชีวิตและทรัพย์สิน ดังนั้น ในการก่อสร้างคานทางด่วนจึงต้องมีมาตรการป้องกันทุกขั้นตอนเพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุอย่างเคร่งครัด
